Spory i współdziałanie w polsko-ukraińskim dialogu
Dziewiętnastowieczne dyskusje Polaków oraz Rusinów/ Ukraińców na temat przeszłości i przyszłości obu narodów są problemem zasługującym na intensywne badania zarówno ze względów czysto naukowych, jak i politycznych. Idee dialogu, które się wówczas zrodziły, były w dużej mierze uzasadniane potrzebą solidarności i współpracy w obliczu rosyjskiego zagrożenia. Jednocześnie, powstały lub uwidoczniły się różnorakie spory, w tym dotyczące interpretacji historii oraz pożądanych strategii działań politycznych mających na celu realizację fundamentalnych interesów obu narodów. Oddziaływanie tych ówczesnych dyskusji przejawia się niekiedy po dziś dzień.
Ewolucja polsko-ukraińskich stosunków politycznych i wpływ polityki imperiów na dialog intelektualny
W jaki sposób ewoluowały polsko-ukraińskie stosunki polityczne? Jakie czynniki związane z polityką imperiów determinowały polsko-ukraińskie interakcje intelektualne? Jak na relacje Polaków i Ukraińców wpływał polsko-rosyjski antagonizm polityczny i kulturowy? Na te i inne pytania odpowiedzieli wybitni badacze i badaczki międzynarodowej konferencji naukowej „Idei narodowości nic nie pokona” – spory i współdziałanie w polsko-ukraińskim dialogu intelektualnym w latach 1831-1918.
Centrum Mieroszewskiego zaprosiło na wydarzenie, które stanowiło próbę dogłębnej analizy historycznych dyskusji między Polakami a Ukraińcami, z perspektywy nie tylko naukowej, ale również politycznej. Zagadnienia te, choć zakorzenione w przeszłości, nieustannie oddziałują na współczesne stosunki polsko-ukraińskie.
Reinterpretacja konfliktów i współpracy w polsko-ukraińskim dialogu intelektualnym (1831-1918)
Konferencja skupiła się na reinterpretacji dialogów i konfliktów, które kształtowały polsko-ukraińskie stosunki intelektualne w okresie od Powstania Listopadowego w 1831 roku aż do zakończenia I Wojny Światowej w 1918 roku.
Podczas konferencji jej uczestnicy i uczestniczki przedyskutowali kluczowe zagadnienia, takie jak:
- ewolucja polsko-ukraińskich stosunków politycznych,
- czynniki związane z polityką imperiów determinujące polsko-ukraińskie interakcje intelektualne,
- wpływ polsko-rosyjskiego antagonizmu politycznego i kulturowego na relacje między Polakami a Ukraińcami,
- rola działaczy polskich i ukraińskich ruchów narodowych w pomnażaniu wiedzy akademickiej i kształtowaniu dyskursu politycznego,
- wymiana poglądów między polskimi i ukraińskimi intelektualistami i miejsca, w których się ona odbywała,
- strategie i modele interpretacyjne stosowane przez intelektualistów w omawianym okresie.
Konferencja odbyła się w Warszawie w dniach 9 i 10 maja 2024 roku i zgromadziła znanych naukowców z Polski, Ukrainy, Austrii, Kanady i Niemiec. Wydarzenie to stanowiło ważny element w staraniach Centrum Mieroszewskiego promowania polsko-ukraińskiego dialogu intelektualnego i politycznego, będąc jednocześnie okazją do wymiany myśli i poglądów w międzynarodowym gronie ekspertów.
fot. Marek Gorczyński