Misją Centrum Mieroszewskiego jest inicjowanie, wspieranie i prowadzenie działań adresowanych do narodów Europy Wschodniej.
Centrum Mieroszewskiego to państwowa osoba prawna powołana na mocy ustawy. Jest instytucją nadzorowaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
Misją Centrum Mieroszewskiego jest inicjowanie, wspieranie i prowadzenie działań adresowanych do narodów Europy Wschodniej, w szczególności Ukraińców, Białorusinów, Gruzinów i Mołdawian, aby wzmocnić niezależność ich państw, w świetle rosyjskich prób rewizji granic i odbudowy regionalnej hegemonii, wspierać procesy, które przyczynią się do budowy dojrzałych demokracji, przybliżać do struktur euroatlantyckich oraz pogłębiać więzi z Polską. Dialog z Rosjanami pozostaje w orbicie zainteresowania Centrum, ale z powodów zarówno politycznych, jak i moralnych musi zostać ograniczony do osób i instytucji, które jednoznacznie potępiły rosyjską agresję i zbrodnie.
Centrum Mieroszewskiego skupia się na historii, socjologii, sprawach międzynarodowych oraz zagadnieniach prawnomiędzynarodowych, a więc na tych dziedzinach nauki, w których rzetelne ustalanie faktów oraz dostarczanie ich wyważonych interpretacji, w oparciu o jasne kryteria aksjologiczne, ma duże znaczenie społeczno-polityczne. Przyczynia się do lepszego wzajemnego zrozumienia między Polakami a innymi narodami Europy Środkowej i Wschodniej, co jest podstawowym zadaniem Centrum Mieroszewskiego.
Badania naukowe prowadzone w Centrum nakierowane są na:
- pogłębianie rzetelnej wiedzy o historii krajów i narodów Europy Środkowej i Wschodniej oraz o ich obecnym położeniu,
- zwalczanie manipulacji historiograficznych, dokonywanych w przeszłości i obecnie, w odniesieniu do historii Europy Środkowej i Wschodniej,
- promowanie interpretacji bazujących na prawie międzynarodowym oraz wartościach, stanowiących podstawę europejskiej cywilizacji.
Wydawnictwo koncentruje się przede wszystkim na publikacji prac naukowych, szczególnie tych z zakresu historii oraz prawa międzynarodowego, wspierając badania nad kluczowymi zagadnieniami dotyczącymi Europy Środkowej i Wschodniej. W ofercie wydawnictwa znajdują się również książki popularnonaukowe, które mają na celu przybliżenie szerokiej publiczności złożonych tematów w przystępny sposób, promując wiedzę o historii i kulturze. Oprócz tego, wydawnictwo publikuje beletrystykę, w tym współczesną prozę, która wzbogaca literaturę regionu, dostarczając czytelnikom wartościowych i inspirujących dzieł literackich.
Centrum Mieroszewskiego prowadzi działalność edukacyjną i szkoleniową, organizując warsztaty, seminaria oraz specjalistyczne programy, które mają na celu pogłębianie wiedzy o historii, kulturze i polityce Europy Środkowej i Wschodniej. Centrum oferuje szkolenia dotyczące walki z dezinformacją, letnie szkoły tematyczne oraz szkoły przekładu, które pomagają uczestnikom rozwijać umiejętności tłumaczenia literatury.
Centrum Mieroszewskiego aktywnie angażuje się w zwalczanie stereotypów dotyczących narodów Europy Środkowej i Wschodniej, dążąc do obalania uproszczonych przekonań na temat tego regionu. Poprzez organizację warsztatów edukacyjnych, programów naukowych, czy wydarzeń publicznych, Centrum promuje rzetelną, opartą na faktach wiedzę, która pozwala zrozumieć złożoność historyczną, kulturową i polityczną narodów tej części Europy.
Centrum Mieroszewskiego aktywnie walczy z dezinformacją, organizując specjalistyczne szkolenia, które nie tylko promują rzetelne informacje, ale również wyposażają uczestników w narzędzia pozwalające skutecznie rozpoznawać i przeciwdziałać manipulacjom medialnym. Warsztaty te koncentrują się na analizie technik dezinformacyjnych stosowanych w odniesieniu do historii oraz bieżących wydarzeń w Europie Środkowej i Wschodniej, ucząc krytycznego myślenia i weryfikacji źródeł. Centrum kładzie szczególny nacisk na edukację nauczycieli, aby wzmocnić ich odporność na propagandę oraz pomóc w szerzeniu obiektywnej wiedzy wśród dzieci i młodzieży.
Centrum Mieroszewskiego organizuje konferencje, wykłady i debaty publiczne, które mają na celu promowanie rzetelnej wiedzy oraz stwarzanie przestrzeni do wymiany poglądów na kluczowe tematy dotyczące historii, kultury i polityki Europy Środkowej i Wschodniej. Wydarzenia te gromadzą zarówno ekspertów, jak i przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego, tworząc forum dla otwartego dialogu oraz dyskusji nad współczesnymi wyzwaniami regionu.
Centrum Mieroszewskiego organizuje Otwarty Konkurs, czyli program grantowy, który wspiera różnorodne projekty mające na celu promocję historii, kultury i dziedzictwa narodów Europy Środkowej i Wschodniej. W ramach tego konkursu dofinansowanie mogą otrzymać zarówno inicjatywy lokalne, skierowane do mniejszych społeczności, jak i większe, międzynarodowe przedsięwzięcia o szerokim zasięgu. Projekty mogą obejmować wydarzenia kulturalne, badania naukowe, publikacje, konferencje, warsztaty, a także wizyty studyjne, wszystkie z myślą o przybliżeniu polskiej publiczności bogatego dziedzictwa narodów tego regionu.
Centrum Mieroszewskiego prowadzi program stypendialny, który ma na celu wsparcie badaczy, oferując im możliwość pogłębiania badań nad historią, kulturą i polityką regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Stypendium umożliwia uczestnikom nie tylko prowadzenie badań naukowych, lecz także nawiązywanie kontaktów międzynarodowych, wymianę doświadczeń oraz rozwój współpracy z polskimi instytucjami naukowymi i kulturalnymi.
Centrum Mieroszewskiego aktywnie buduje trwałe relacje z ośrodkami akademickimi, eksperckimi, naukowymi, kulturalnymi i politycznymi zarówno w Polsce, jak i za granicą. Dzięki temu powstaje szeroka sieć współpracy, która sprzyja wymianie wiedzy, doświadczeń oraz tworzeniu wspólnych inicjatyw badawczych, edukacyjnych i kulturalnych. Partnerstwa te pozwalają na realizację projektów o międzynarodowym zasięgu, które przyczyniają się do lepszego zrozumienia historii, polityki i kultury Europy Środkowej i Wschodniej.
Patronem Centrum jest Juliusz Mieroszewski (1906-1976) – powszechnie uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy politycznych XX w. Mieroszewski, jako przekonany racjonalista wierzył, że w długim okresie to idee kształtują świat, są determinantem rozwoju historii, nie zaś baza materialna. „Słowo jest głównym instrumentem działania politycznego, ponieważ w ostatecznym rozrachunku zwyciężyć nie oznacza podbić, lecz zjednać. Zaś zjednać oznacza przekonać. Do prawdziwej współpracy można tylko kogoś zjednać, lecz nie przymusić” – pisał.
