Deportacje w Związku Sowieckim 1944–1956
Pamięć o tragedii powojennych deportacji w Związku Sowieckim stanowi dziś ważną część tożsamości i historii wielu narodów Europy Środkowej i Wschodniej, Azji Centralnej oraz Kaukazu. Doświadczenie to jest jednak głównie postrzegane przez pryzmat indywidualnych narodowych martyrologii, co prowadzi do swoistej rywalizacji cierpienia.
W czwartek 6 czerwca odbyła się konferencja naukowa „Deportacje w Związku Sowieckim 1944–1956. Historia i pamięć” zorganizowana przez Centrum Mieroszewskiego i Instytut Studiów Politycznych PAN. Dyskusje stawiały sobie za cel stworzenie przestrzeni dla badań nad wspólnym doświadczeniem przymusowych przesiedleń narodów i grup etnicznych w Związku Sowieckim. Mimo olbrzymiego znaczenia, problematyka ta jest praktycznie nieobecna w dyskursie naukowym jak i masowej wyobraźni.
Dyskusja w gronie wybitnych badaczy i badaczek m.in. z: Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Kazachstanu, Kirgistanu, Mołdawii, Ukrainy i Uzbekistanu pozwoli na zestawienie odmiennych opisów doświadczeń deportacji oraz porównawcze podejście w badaniach nad zbrodniami sowieckimi.
Konferencja w Warszawie stanowiła więc wyjątkową szansę na szersze spojrzenie na problematykę deportacji zarówno w kontekście historycznym jak i pamięcioznawczym oraz na wpisanie jej w totalitarną politykę ZSRS. Problematyka ta, nabiera dzisiaj szczególnego znaczenia wobec relatywizowania zbrodni stalinowskich we współczesnej Rosji.
fot. Marek Gorczyński
