Przegląd Rosyjskiej Kultury Opozycyjnej ROAR #4
ROAR czyli Przegląd Rosyjskiej Kultury Opozycyjnej to czasopismo internetowe rosyjskich twórców kultury wydawane co dwa miesiące od 24 kwietnia 2022 roku. Dzięki współpracy z Centrum Mieroszewskiego czwarty numer, który ukazał się dziewięć miesięcy po pełnowymiarowej inwazji, został właśnie wydany w języku polskim.
Linor Goralik, redaktorka i inicjatorka ROARu pisze: „Każdy mój dzień rozpoczyna się od czytania zgłoszeń, które poeci, pisarze, artyści, muzycy, dramaturdzy i eseiści przesyłają do redakcji ROAR. I dziś, w dziewiątym miesiącu pracy, uderza mnie to, co widzę wyraźnie: w nadsyłanych pracach jest gniew i wściekłość, jest ból i niepokój, jest wytrwałość i współczucie; czasem jest strach, czasem zmęczenie, czasem dezorientacja, ale nigdy nie ma w nich rozpaczy. Myślę, że ROAR zajmuje się tą przestrzenią ekspresji, tym segmentem rosyjskojęzycznej kultury, który wciąż ma siłę, by przeciwstawiać się każdym zdaniem i każdym dźwiękiem, znajdować nowe formy protestu, szukać sposobów na mówienie o rzeczach, które czasami trudno wyrazić słowami. I dlatego podziwiam naszych autorów”.
W czwartym numerze ROAR szczególnie polecamy Wam poniższe teksty:
Anastasija Lewikowa, Prawo do dobrej śmierci, tłumaczenie: Magdalena Michocka-Babiuk
Autorka pochyla się nad tematem śmierci, rozważa towarzyszące jej tabu oraz postępującą medykalizację w kontekście nowych trendów takich jak śmierciopozytwność i śmierociouważność. Co możemy powiedzieć o śmierci w kontekście wojny? Wojna odbiera nam nie tylko życie, ale także prawo do śmierci, którą chcielibyśmy umrzeć?
KB, tłumaczenie: Magdalena Buczyńska
Anonimowa autorka analizuje mechanizm autocenzury. Jak życie w dzisiejszej Rosji wpływa na to jak myślimy? Kiedy przychodzi ten moment, że cenzurujemy się sami we własnej głowie? Jak na to reagować i jakie są konsekwencje sprzeciwu w Rosji dziś.
Anonim, tłumaczenie: Ewelina Adamczyk-Rośczak
Relacja z pierwszego protestu po pełnowymiarowej inwazji oczami 15-latki. Jak młode pokolenie, które całe swoje świadome życie przeżyło pod rządami Putina, reaguje na pełnowymiarowa inwazje?
Siergiej Liepichow, tłumaczenie: Amelia Kurjaniuk
Kolejna próba opisania rodzinnych relacji, która zawisają na włosku wobec wojny. Jak utrzymywać relacje z najbliższymi zmanipulowanymi przez propagandę? Jak radzić sobie w sytuacji gdy na więzy krwi nakłada się polityka?
Olga Maszyniec, Rosja mała litera, tłumaczenie: Aleksandra Żuk
Trzy krótkie formy literackie opowiadające o życiu w Rosji po pełnowymiarowej inwazji. Choć z pozoru wszystko pozostaje takie samo, w środku dochodzi do fundamentalnych zmian. Rosja jest krajem, gdzie nic nowego nie jest możliwe, a ludzie rozmawiają ze sobą martwym językiem.
"rosja to przewlekła, poważna choroba.
chorowanie jest nudne
jaką znaleźć sobie rozrywkę?
emigrację?
więzienie?"
Andriej Gricman, Wizyta w Moskwie, tłumaczenie: Waldemar Hołodniuk
Świetny kawałek political fiction, jak mógłby wyglądać atak na Moskwę? Wrogie wojska zbliżają się do granicy miasta, kolejne obiekty infrastruktury w mieście są niszczone podczas nalotów bombowych, ruch lotniczy zostaje wstrzymany…
"Wyjechaliśmy z nabrzeża na rozjazd koło mostu na drodze na plac Maneżowy. Poraził mnie widok pomnika księcia Władymira z uniesionym krzyżem, ale z odtrąconą głową – trafienie centralne. Usterzenie rakiety leżało obok głowy na trawniku. Przy Teatrze Wielkim nie dało się przejechać. Nie patrząc na to, że na placu Teatralnym ułożyli olbrzymie słowa „TEATR” i „LUDZIE”, trafiono centralnie w budynek. Grali akurat „Jezioro Łabędzie” i w sali było pełno przedstawicieli zaprzyjaźnionych państw."
ROAR to nie tylko słowa, ale także obraz i dźwięk, prezentujemy wybór najciekawszych prac z drugiego numeru:
Jak wygląda dziś rosyjska rzeczywistość oczami artystki tworzącej pod pseudonimem sminina? Twórczyni w opisie swojej pracy pisze: „ciepłe piekło, postapokalipsa, bezduszne istoty albo zimne piekło, ale kogo to już obchodzi. Jest nas wielu, nie czujemy bólu, nic nas nie obchodzi.”
Artystka w serii satyrycznych rysunków komentuje rosyjską równoległą rzeczywistość, w której mówienie jest nielegalne, współczucie to zdrada, prawda to fejk. A wszyscy porządni ludzie to wrogowie.
Artystka w swoich pracach wykorzystała stare nuty przekazują informacje, które są tłem dla przejmujących scena przemocy będących codziennością na okupowanych terytoriach. Nuty są także symbolem „kultury”, która służy rosyjskim władzom jako usprawiedliwienie przemocy i zabójstw.
Piosenka zainspirowana nagraniem rozmowy telefonicznej rosyjskiego żołnierza z jego matką, w której on przyznaje się do zbrodni wojennych w Ukrainie, a ona nie chce mu wierzyć. Stylizowany na popową balladę utwór eksploruje wpływ rosyjskiej propagandy na społeczeństwo.
Artystka zainspirowana wywiezieniem z Galerii Trietiakowskiej „Trójcę Świętą” Rublowa na specjalne nabożeństwo zastanawia się o co modlili się w cerkwi wierni? Czy dostali błogosławieństwo dla zabijania ludzi? Jak wygląda współczesna rosyjska Święta Trójca?
