Szukaj na stronie
Aktualności

Przegląd Rosyjskiej Kultury Opozycyjnej ROAR #2

Przedstawiamy kolejny - drugi - numer ROAR czyli Przegląd Rosyjskiej Kultury Opozycyjnej. Tematem przewodnim czasopisma jest sprzeciw wobec przemocy, tej systemowej, językowej, symbolicznej. 

Linor Goralik, redaktorka i inicjatorka ROARu pisze: „Straszliwa przestrzeń przemocy i bólu, w której funkcjonuje teraz naród ukraiński, nie została stworzona przez obecną władzę rosyjską i jej orędowników z dnia na dzień: przemoc jest narzędziem tej władzy w każdym jej przejawie. Przemoc jest podstawowym mechanizmem każdej instytucji, związanej z tą władzą, w rozwiązaniu dowolnego problemu, który napotyka na opór, sprzeciw, protest a nawet elementarny przejaw indywidualnej woli – tą instytucją może być FSB, ale i szpital neuropsychiatryczny, sąd czy szkoła”.

W drugim numerze w szczególności polecamy tekst Wiosna. Opowiadanie o wojnie w Petersburgu, strachu i nadziei, w tłumaczeniu Anny Górki-Piwońskiej. To zapis doświadczenia spędzenia kilku dni w areszcie po udziale w antywojennym proteście. Autor Aizek pokazuje jak wygląda system od środka, jego chaos, absurdy, biurokrację i strach poprzez, który kontrolowani są też funkcjonariusze policji. Pisze: Leżąc na niewygodnej ławce w celi nagle zorientowałem się, że po raz pierwszy w życiu czuję się wolny. Wolny od strachu. Serio, w ogóle się już nie bałem. Bali się oni. Bali się mnie nawet dotknąć. Doskonale wiedzieli, że jeśli jutro zmieni się władza, ich głowy polecą pierwsze. Dlatego przyjęli uwielbianą w Federacji Rosyjskiej taktykę: zastraszanie, nacisk, kłamstwo, przekupstwo, poniżanie i unieważnianie.

To wszystko nie działa na ludzi, którzy się nie boją. I dlatego on przegra.

Strach, jako główne narzędzie rosyjskiej władzy pokazany jest także w eseju Natalii Kluczariewoj, w tłumaczeniu Eweliny Adamczyk-Rośczak. Autorka opowiada o próbie wyjścia na antywojenny protest w 60-tysięcznym rosyjskim mieście, o strachu, poczuciu wyobcowania i samotności w poszukiwaniu „swoich”. 

Walerij Paniuszkin w opowiadaniu Zniszczenie ojca, w tłumaczeniu Magdaleny Buczyńskiej, pokazuje mechanizm działania rosyjskiej propagandy. Staje się obserwatorem przemiany swojego ojca, który z widza programów przyrodniczych staje się zwolennikiem Putina. Paniuszkin pisze tak: Teraz nie myślę już, że Rosjanie popierający wojnę są ogłupieni propagandą. Owszem, są, ale nie w tym rzecz. Znakomita większość z nich wszystko rozumie. Problem w tym, że do tej pory nikt w Rosji nie wymyślił rozsądnego wyjścia z sytuacji, w której to my jesteśmy agresorem. Żadnego wyjścia poza samobójstwem.

Jak mógłby wyglądać sprzeciw wobec propagandy pokazuje w swoim opowiadaniu Audycja anonimowy autor (tłum. Joanna Kontor). Historia przywodząca na myśl protest Mariny Owsiannikowej. Dywersja z samego środka rosyjskiej telewizji propagandowej wyprowadza na ulice miliony Rosjan, na które tak liczyliśmy. Jaki jest efekt? Zapraszamy do przeczytania.

Z kolei Danił Fokin, w eseju Leksykon wojennej propagandy – podmiana norm językowych (tłumaczenie: Waldemar Hołodniuk) analizuje upadek podstawowych funkcji języka rosyjskiego jako środka organizacji, komunikacji, instrumentu dyplomacji i porozumienia. Jak wchodził do języka nowe słowa, a jak inne zmieniały znaczenie.

Błędem byłoby określać 24 lutego jako moment, w którym język rosyjski zaczął się zmieniać, to raczej apogeum. Rozwinięta w ciągu ostatnich lat (jeśli nie dziesięcioleci) propaganda narastała i stała się symbolem językowej degradacji. Polega ona na podmianie pojęć, zniekształceniu znaczeń oraz językowej manipulacji; a wkrótce po rozpoczęciu wojny wystąpiła nawet zmiana podstaw pisowni języka rosyjskiego – zamiana pisanej dotąd cyrylicą litery „З” na łacińskie „Z”, symbol „operacji specjalnej” w Ukrainie.

ROAR to nie tylko słowa, ale także sztuki wizualne, prezentujemy wybór najciekawszych prac z drugiego numeru:

Po więcej zapraszamy na stronę ROAR. Tłumaczenia tekstów powstały w ramach Słowa na Słowa. Polsko-Rosyjskiej Szkoły Przekładu.

Serdecznie dziękujemy wszystkim tłumaczom i tłumaczkom: Ewelina Adamczyk-Rośczak, Magdalena Buczyńska, Waldemar Hołodniuk, Amelia Kurjaniuk, Magdalena Michalak, Magdalena Michocka-Babiuk, Jakub Pabisz, Aneta Szekalska, Anna Górka-Piwońska, Ełona Curkan-Dróżka, Ewa Podgórska, Ewelina Wegner, Patryk Zielonka, Marta Łukaszewicz, Anna Maroń, Ewa Goczał, Agata Wróbel, Aleksandra Żuk, Agata Wróbel, Magda Dolińska, Joanna Kontor, Anna Zalewska, Joanna Kontor,  Agnieszka Sowińska, Polina Kozarenko.

Nasza strona wykorzystuje pliki cookie, aby zapewnić lepszy dostęp do treści oraz w celach statystycznych. Klikając na dowolne łącze na tej stronie, wyrażasz zgodę na używanie i przechowywanie plików cookie. Więcej informacji.