Druga edycja Polsko-Ukraińskiej Szkoły Przekładu „Słowa na Słowa”, organizowana przez Centrum Mieroszewskiego, zakończyła się To wyjątkowy projekt, który łączy pasjonatów literatury i początkujących tłumaczy i tłumaczki, pomagając im zdobyć cenne doświadczenie, poszerzyć horyzonty i zbudować więzi między polską i ukraińską kulturą.
Program warsztatów, rozpoczęty w styczniu, potrwał aż do czerwca 2025 roku. Każde spotkanie to byla intensywna nauka, inspirujące rozmowy i praktyczna praca nad tekstami literackimi. W tegorocznej edycji uczestnicy zajmowali się ukraińską literaturą, skupiając się na przekładach tekstów o tematyce krymskiej, w których historia i współczesność regionu splatają się w nietuzinkowych narracjach. Wszystkie tłumaczenia, powstałe w trakcie zajęć, zostaną zebrane i opublikowane w specjalnej antologii – efekcie wspólnej pracy i zaangażowania uczestników oraz mentorów.
Trudności, które napotykaliśmy podczas naszych zajęć, wynikały z bliskości kulturowej i językowej polskiego i ukraińskiego. Na przykład w moim tekście pojawił się problem z określeniem, czy chodzi o dynię, arbuza, czy melona – te nazwy bywają mylące. Dodatkową trudnością były różnice w językach dotyczące np. tolerancji na powtórzenia czy konstrukcji zdań. Czasem musieliśmy sami tworzyć odpowiedniki albo próbować je interpretować – i właśnie tego uczyliśmy się na zajęciach.
- powiedziała jedna z uczestniczek Słowa na Słowa.
Warsztaty prowadzili uznani eksperci: Katarzyna Kotyńska i Marcin Gaczkowski. Ich bogate doświadczenie, w tym liczne przekłady literackie oraz działalność naukowa, były nieocenionym wsparciem dla początkujących tłumaczy. Program obejmował zarówno wykłady mistrzowskie, jak i pracę warsztatową nad przekładami. Uczestnicy mieli okazję nie tylko doskonalić swoje umiejętności językowe, ale także poznawać rynek wydawniczy, zasady redakcji tekstu, a nawet prawne aspekty pracy tłumacza..
Do udziału w warsztatach wybrano dziewięć osób, które wyróżniły się spośród blisko trzydziestu zgłoszeń. Prace nadesłane na rekrutację zachwycały różnorodnością – od wspomnień z czasów polsko-ukraińskich walk o Lwów, po współczesną literaturę feministyczną i klasyczne dzieła literackie.
Polsko-Ukraińska Szkoła Przekładu to nie tylko edukacja – to także przestrzeń dla pasji, współpracy i wspólnego budowania literackiego dialogu międzykulturowego.
Od października do czerwca 2023 roku trwała pierwsza edycja warsztatów przekładowych dla początkujących tłumaczy literatury z języka ukraińskiego na język polski - Polsko-Ukraińska Szkoła Przekładu Słowa na Słowa. Spośród ponad 50 chętnych do udziału w warsztatach wybrano 10 osób, które rozpoczęły swoją przygodę z przekładem.
Dzięki nam uczestnicy i uczestniczki poznali cały cykl pracy tłumacza: od rozeznania się w rynku wydawniczym i wyboru tekstu do tłumaczenia, przez analizę tekstu literackiego, redakcję własnego przekładu, po aspekty prawne pracy tłumacza, pozyskanie dofinansowań i kontakt z wydawnictwami oraz teatrami. Zdobytą wiedzę od razu wykorzystali w praktyce – podczas zajęć pracowali nad esejami współczesnych ukraińskich autorów i autorek o kulturze, jej postrzeganiu, roli i miejscu we współczesnym świecie. Przekłady zostaną następnie wydane przez Centrum w postaci antologii.
- Mieliśmy najlepszych wykładowców i wykładowczynie, jakich można było sobie wyobrazić – topowi specjaliści z Polski i Ukrainy - powiedziała jedna z uczestniczek Polsko-Ukraińskiej Szkoły Przekładu.
- Poleciłabym tę szkołę każdemu, ponieważ oferuje dynamiczne zajęcia, praktyczną wiedzę oraz interakcje z zaangażowanymi ludźmi. Bez nich nawet najwartościowsze słowa tracą znaczenie - dodała kolejna.
Warsztaty objęły 9 spotkań weekendowych (sobota-niedziela). Każde nasze spotkanie podzielone było na dwie części: wykłady mistrzów, doświadczonych tłumaczy, redaktorów, wydawców, ekspertów i praca warsztatowa nad tłumaczonymi tekstami.
