Koliszczyzna. Niezapomniana karta krwawej rebelii
W filmie dokumentalnym kanału „Realna Istorija” przyglądamy się jednemu z najbardziej kontrowersyjnych i dramatycznych epizodów XVIII-wiecznej historii Polski i Ukrainy – rebelii chłopsko-kozackiej znanej jako koliszczyzna. Czy było to wyłącznie powstanie chłopskie? Czy może jednak akt walki narodowo-wyzwoleńczej przeciwko uciskowi społeczno-religijnemu i narodowemu?
Film opowiada o genezie i przebiegu rebelii z 1768 roku, ukazując realia polityczne, społeczne i religijne Rzeczypospolitej w okresie kryzysu państwowego. Analizuje rolę przywódców Koliszczyzny – Maksyma Żeleźniaka i Iwana Gonty – oraz ich cele i motywacje. Przedstawiamy również interpretacje historyków z Polski i Ukrainy.
Dlaczego to opowieść ważna dziś?
Koliszczyzna to nie tylko tragiczna historia krwawego buntu, ale też lustro napięć narodowych i religijnych, które wciąż rezonują w pamięci zbiorowej Ukraińców i Polaków. To również opowieść o zewnętrznej ingerencji Rosji, która wykorzystywała polaryzację polityczną w Rzeczypospolitej oraz napięcia społeczne, szczególnie mocne w jej ukrainnych województwach, dla podporządkowania sobie całego państwa.
W filmie głos zabierają historycy z Ukrainy i Polski:
- dr hab. Wadym Adadurow,
- dr Adam Danilczyk,
którzy omawiają szczegółowo wydarzenia Koliszczyzny, jej miejsce w dziejach Ukrainy tudzież znaczenie dla polsko-ukraińskiego dialogu o przeszłości.
To kolejny odcinek cyklu dokumentalnego „Realna Istorija”, ukazującego najważniejsze i najtrudniejsze epizody wspólnej historii Polaków i Ukraińców.