Polska i Polacy oczami Ukraińców 2024
Centrum Mieroszewskiego publikuje raport podsumowujący wyniki badania opinii publicznej na temat stosunku Ukraińców do Polski i Polaków. Badanie, przeprowadzone w listopadzie 2024 roku przez pracownię Info Sapiens na reprezentatywnej grupie 1000 respondentów, jest kolejną edycją cyklicznych analiz z lat 2022 i 2023. Dzięki porównaniu wyników z poprzednich lat raport pozwala na identyfikację długoterminowych trendów w relacjach polsko-ukraińskich. Wyniki dostarczają cennych informacji o zmieniających się postawach, które są kluczowe dla budowania dialogu i wzajemnego zrozumienia między naszymi narodami.
W raporcie przyglądamy się m.in.:
- spadającej sympatii Ukraińców do Polski i powodach tego zjawiska,
- wpływowi „kryzysu zbożowego” na relacje bilateralne,
- nadal wysokiej pozycji Polski jako bliskiego kulturowo sąsiada,
- kluczowym różnicom w postrzeganiu Polski w różnych regionach Ukrainy,
- trudnym kwestiom historycznym, które nadal obciążają dialog polsko-ukraiński.
Zmieniające się postrzeganie Polski
Jednym z najbardziej zauważalnych wniosków jest znaczący spadek pozytywnych opinii o Polsce i Polakach. W 2022 roku aż 83% Ukraińców miało dobrą opinię o Polakach, natomiast w listopadzie 2024 roku odsetek ten zmniejszył się do 41%. Jednocześnie wzrosła liczba osób o neutralnym podejściu, co wskazuje na coraz bardziej pragmatyczny charakter relacji.
Spadek pozytywnych ocen był szczególnie widoczny w okresach napięć gospodarczych, takich jak „kryzys zbożowy”. Mimo to negatywne opinie pozostają na niskim poziomie (5%), co podkreśla, że zmiany te wynikają głównie z przejścia od entuzjazmu do bardziej wyważonej postawy.
Kryzysy polityczne i ich wpływ na relacje
Raport zwraca uwagę na znaczenie bieżących wydarzeń politycznych i gospodarczych. W szczególności kryzysy graniczne związane z eksportem ukraińskiego zboża miały silny wpływ na postrzeganie Polski. Długotrwałe blokady transportowe, nagłaśniane przez media, obniżyły poziom sympatii do Polski o 22,5 punktu procentowego.
Z danych wynika, że w regionach takich jak Galicja, gdzie kontakty z Polską są częstsze, negatywny wpływ kryzysów gospodarczych był mniej odczuwalny. Mieszkańcy Ukrainy Prawobrzeżnej mieli lepsze nastawienie do Polaków, co może wynikać z ich mniejszej ekspozycji na sporne problemy.
Wsparcie Polski dla Ukrainy
Mimo spadku pozytywnych opinii Polska pozostaje jednym z kluczowych partnerów Ukrainy. Na pytanie, które kraje najbardziej pomagają Ukrainie w czasie wojny, Polska znalazła się na trzecim miejscu, za Wielką Brytanią (34%) i Niemcami (29%). Polskę wskazało 23% respondentów.
Na wsiach i w małych miejscowościach Polska jest oceniana niemal na równi z Niemcami, natomiast w dużych miastach Niemcy mają znaczną przewagę. Wyniki te sugerują, że skuteczność polskiej pomocy humanitarnej i wojskowej jest wysoko ceniona, ale istnieje potrzeba lepszego komunikowania tego wsparcia w obszarach miejskich.
Bliskość kulturowa i wzajemne powiązania
Raport podkreśla, że Polska nadal jest postrzegana jako kraj najbliższy kulturowo Ukrainie. Taką opinię wyraziło 46% respondentów, co stanowi istotną przewagę nad innymi sąsiadami, takimi jak Białoruś (9%) czy Słowacja (5%). Najwyższy odsetek takich odpowiedzi odnotowano w Galicji (55%) i na wsiach. Dane te wskazują na głębokie więzi społeczne i historyczne, które mimo bieżących napięć gospodarczych i politycznych nadal łączą oba narody.
Problemy historyczne jako wyzwanie dla dialogu
W relacjach polsko-ukraińskich istotną rolę odgrywają spory historyczne, takie jak kwestia ekshumacji ofiar Rzezi Wołyńskiej. Badanie pokazuje, że jedna trzecia Ukraińców popiera odblokowanie prac ekshumacyjnych bezwarunkowo, a 40% uważa, że powinno to nastąpić po spełnieniu przez Polskę określonych warunków.
Podsumowanie i perspektywy
Raport wskazuje na złożoność relacji polsko-ukraińskich, które są kształtowane zarówno przez bieżące wydarzenia polityczne, jak i konteksty historyczne. Mimo spadku poziomu sympatii, Polska jest nadal kluczowym partnerem Ukrainy, zarówno pod względem wsparcia wojskowego, jak i bliskości kulturowej.
Wyniki badania mogą stanowić cenne narzędzie dla decydentów oraz organizacji zaangażowanych w budowanie dialogu między naszymi narodami.