Polska i Polacy oczami Ukraińców 2024 | Centrum Mieroszewskiego

W raporcie przyglądamy się m.in.:

• spadającej sympatii Ukraińców do Polski i powodach tego zjawiska,
• wpływowi „kryzysu zbożowego” na relacje bilateralne,
• nadal wysokiej pozycji Polski jako bliskiego kulturowo sąsiada,
• kluczowym różnicom w postrzeganiu Polski w różnych regionach Ukrainy,
• trudnym kwestiom historycznym, które nadal obciążają dialog polsko-ukraiński.

Zmieniające się postrzeganie Polski

Jednym z najbardziej zauważalnych wniosków jest znaczący spadek pozytywnych opinii o Polsce i Polakach. W 2022 roku aż 83% Ukraińców miało dobrą opinię o Polakach, natomiast w listopadzie 2024 roku odsetek ten zmniejszył się do 41%. Jednocześnie wzrosła liczba osób o neutralnym podejściu, co wskazuje na coraz bardziej pragmatyczny charakter relacji.

Spadek pozytywnych ocen był szczególnie widoczny w okresach napięć gospodarczych, takich jak „kryzys zbożowy”. Mimo to negatywne opinie pozostają na niskim poziomie (5%), co podkreśla, że zmiany te wynikają głównie z przejścia od entuzjazmu do bardziej wyważonej postawy.

Kryzysy polityczne i ich wpływ na relacje

Raport zwraca uwagę na znaczenie bieżących wydarzeń politycznych i gospodarczych. W szczególności kryzysy graniczne związane z eksportem ukraińskiego zboża miały silny wpływ na postrzeganie Polski. Długotrwałe blokady transportowe, nagłaśniane przez media, obniżyły poziom sympatii do Polski o 22,5 punktu procentowego.

Z danych wynika, że w regionach takich jak Galicja, gdzie kontakty z Polską są częstsze, negatywny wpływ kryzysów gospodarczych był mniej odczuwalny. Mieszkańcy Ukrainy Prawobrzeżnej mieli lepsze nastawienie do Polaków, co może wynikać z ich mniejszej ekspozycji na sporne problemy.

Wsparcie Polski dla Ukrainy

Mimo spadku pozytywnych opinii Polska pozostaje jednym z kluczowych partnerów Ukrainy. Na pytanie, które kraje najbardziej pomagają Ukrainie w czasie wojny, Polska znalazła się na trzecim miejscu, za Wielką Brytanią (34%) i Niemcami (29%). Polskę wskazało 23% respondentów.

Na wsiach i w małych miejscowościach Polska jest oceniana niemal na równi z Niemcami, natomiast w dużych miastach Niemcy mają znaczną przewagę. Wyniki te sugerują, że skuteczność polskiej pomocy humanitarnej i wojskowej jest wysoko ceniona, ale istnieje potrzeba lepszego komunikowania tego wsparcia w obszarach miejskich.

Bliskość kulturowa i wzajemne powiązania

Raport podkreśla, że Polska nadal jest postrzegana jako kraj najbliższy kulturowo Ukrainie. Taką opinię wyraziło 46% respondentów, co stanowi istotną przewagę nad innymi sąsiadami, takimi jak Białoruś (9%) czy Słowacja (5%). Najwyższy odsetek takich odpowiedzi odnotowano w Galicji (55%) i na wsiach. Dane te wskazują na głębokie więzi społeczne i historyczne, które mimo bieżących napięć gospodarczych i politycznych nadal łączą oba narody.

Problemy historyczne jako wyzwanie dla dialogu

W relacjach polsko-ukraińskich istotną rolę odgrywają spory historyczne, takie jak kwestia ekshumacji ofiar Rzezi Wołyńskiej. Badanie pokazuje, że jedna trzecia Ukraińców popiera odblokowanie prac ekshumacyjnych bezwarunkowo, a 40% uważa, że powinno to nastąpić po spełnieniu przez Polskę określonych warunków.

Podsumowanie i perspektywy

Raport wskazuje na złożoność relacji polsko-ukraińskich, które są kształtowane zarówno przez bieżące wydarzenia polityczne, jak i konteksty historyczne. Mimo spadku poziomu sympatii, Polska jest nadal kluczowym partnerem Ukrainy, zarówno pod względem wsparcia wojskowego, jak i bliskości kulturowej.

Wyniki badania mogą stanowić cenne narzędzie dla decydentów oraz organizacji zaangażowanych w budowanie dialogu między naszymi narodami.