Świat Ajnów oczami Bronisława Piłsudskiego | Centrum Mieroszewskiego

Album „Świat Ajnów oczami Bronisława Piłsudskiego” to publikacja niezwykła. Prezentuje fotografie oraz nigdy nie eksponowane i niepublikowane artefakty zebrane przez Bronisława Piłsudskiego podczas syberyjskiego zesłania i w trakcie jego wypraw badawczych. 

To Ajnowie, lud paleoazjatycki zamieszkujący część Sachalinu oraz Wyspy Japońskie i Kurylskie, stał się dla starszego brata Józefa Piłsudskiego obiektem zainteresowań, pasji i... miłości.  By Ajnów nie tylko poznać, ale i zrozumieć wykorzystywał najnowsze osiągnięcia ówczesnej techniki. Dzięki fonografowi Edisona na woskowych wałkach nagrywał muzykę, pieśni i ich podania. Zebrał bogatą dokumentację fotograficzną, pedantycznie opisując każde ze zrobionych zdjęć – podobnie czynił z gromadzonymi przedmiotami kultury materialnej.

Przebywając wśród Ajnów, Bronisław Piłsudski nie dostrzegał w nich jedynie obiektu badań. Jako zesłaniec z Polski  – wymazanej z mapy świata — odczuwał wspólnotę losu z „tubylcami Sachalinu, którzy jako jedyni kochali ten kraj, miejsce ich bytowania od czasów niepamiętnych, znienawidzone teraz i zbrukane przez tych, którzy uczynili zeń karną kolonię” - Ernest Wyciszkiewicz, dyrektor Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia

Bronisław Piłsudski nie ograniczał się jednak wyłącznie do badań naukowych Ajnów – starał się nieść im pomoc i udzielać wsparcia, lecząc czy organizując szkoły. Pobyt wśród nich był również szczególny z uwagi na fakt, że to tutaj Bronisław Piłsudski ożenił się z Ajnką Czuchsammą. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci – syn Sukezo i córka Kiyo.

Dzięki współpracy Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia z Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego "Kunstkamera" Rosyjskiej Akademii Nauk w Petersburgu, które przechowuje w swych zbiorach kolekcje Bronisława Piłsudskiego, udało się na kartach albumu odtworzyć nieistniejący już świat Ajnów z przełomu XIX i XX w. Na fotografiach zobaczymy m.in. jak Ajnowie się ubierali, jak mieszkali; dowiemy się jak polowali i łowili ryby. Zobaczymy oryginalne wyroby ich rzemiosła. Zapoznanym się z ich tradycyjnym systemem wierzeń. A do świata Ajnów widzianego oczami Bronisława Piłsudskiego wprowadzą autorzy publikacji Andriej Sokołow i Weronika Bielajewa-Saczuk.

Eksponaty nie powinny być zamknięte w muzealnych magazynach; naszą misją jest prezentowanie ich na wystawach i na kartach publikacji, w imię szerzenia wiedzy o kulturach etnicznych jako bezcennej wartości i części światowego dziedzictwa. - Andriej Gołowniow, dyrektor Muzeum Antropologii i Etnografii im. Piotra Wielkiego "Kunstkamera" RAN.