Polska i Polacy oczami Ukraińców 2024
Na zlecenie Centrum Mieroszewskiego ukraińska pracownia badań opinii publicznej Info Sapiens przeprowadziła w dniach 11-19 stycznia 2024 r. ogólnoukraiński sondaż telefoniczny, mierzący postawy Ukraińców wobec Polski po trwającej od listopada 2023 r. blokadzie granicy polsko-ukraińskiej przez przedstawicieli polskiego sektora transportowego.
Badania ujawniły wyraźną zmianę w postawach Ukraińców, która zaszła w ostatnim kwartale. Przeprowadzone w październiku 2023 r. badania Centrum Mieroszewskiego i Info Sapiens wskazywały bowiem, że 67% Ukraińców ma o Polakach dobre zdanie, a 1% - złe. Trzy miesiące później odsetek Ukraińców mających dobrą opinię o Polakach zmniejszył się do 44,5%, zwiększył się natomiast do 9% odsetek respondentów mających złą opinię. Szczegółowe wyniki wskazują, że opinia o Polakach pogorszyła się znacznie bardziej na wschodzie Ukrainy (18%), niż w innych regionach kraju, gdzie odsetek osób o negatywnym zdaniu o Polakach oscyluje między 5,5% a 10%.
Ogółem przewaga pozytywnych ocen Polaków nad negatywnymi zmniejszyła się z sześćdziesięciosiedmiokrotnej do pięciokrotnej. Jednocześnie 31% Ukraińców zadeklarowało, że po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny z Rosją ich opinia o Polakach się poprawiła (w październiku 40%), a 13% stwierdziło, że ta opinia się pogorszyła (w październiku 2023 r. – 3%).
Przyczyną tak zauważalnej zmiany nastrojów społecznych były ewidentnie informacje o blokadzie granicy – w relacjach polsko-ukraińskich nic innego bowiem nie zaszło, co mogłoby tak istotnie wpłynąć na nastroje społeczne. W sondażu 58% Ukraińców zadeklarowało, że o blokadzie słyszało dużo, a kolejnych 38% - że trochę. Spośród osób, które zadeklarowały, że słyszały dużo lub trochę, jedynie 11% wskazało, iż granicę blokują przedstawiciele polskiego sektora transportowego, 25% wskazało, iż są to rolnicy (którzy okresowo też blokowali), 12%, że władze polskie (rząd lub prezydent), 10% - że „Polacy”, 23% wskazało na siły działające na rzecz Rosji (19% agenci, 4% - prorosyjska partia), a 3% - że ukraiński rząd lub „Ukraińcy” i kolejnych 3% - że polscy celnicy lub aktywiści;
Postawieni przed wyborem, kto w największym stopniu odpowiada za blokadę granicy, ukraińscy respondenci wskazali na działania lub zaniedbania rządu polskiego, zaniedbania ze strony Komisji Europejskiej, Ukrainy czy zaniedbania wszystkich tych aktorów, przy czym tej ostatniej odpowiedzi udzieliło najwięcej osób – 38%. Na odpowiedzialność polskich władz wskazało 24% respondentów, a dodatkowych 4% – na takie czynniki jak interesy gospodarcze Polski lub działania podyktowane zmęczeniem ukraińskimi uchodźcami. Z kolei władzom ukraińskim przypisuje odpowiedzialność za kryzys 8% respondentów, a europejskim – 10%, a wpływowi Rosji – 7%.
